رسم الخط قرآن
طرز نگارش خطوط هر زبان را رسم الخط آن زبان گویند.
رسم الخط قرآن مجید مطابق قواعد زبان عرب می باشد و در صدر اسلام، آیات قرآن را با خط کوفی می نگاشتند و در سال (310) قمری ابو علی محمد بن علی بن حسین مُقْله اثنی عشری (متوفی 328) خط نسخ را ابتکار نمود و به سبب آسانی و نیکویی رواج گرفت و جایگزین خط کوفی گردید.

علامت گذاری حروف قرآن
به گفته بیشتر مورخین اولین کسی که تمام قرآن را اعراب و حرکت گذاری کرد، ابو الاسود دؤلی بود. وی علم صرف و نحو را از حضرت علی (ع) آموخت.

ابوحیّان توحیدی گوید: علی بن ابیطالب (ع) شنید که قـاری قـرآنی آیات را بر غیر وجه صحیح قرائت می کند. این مطلب حضرت را ناراحت ساخت. ابو الاسود دؤلی را فرا خواند، و به او پیشنهاد فرمود که قاعده و نمونه و مقیاسی برای مردم وضع کند، البته جهات مختلف مطلب را برای او باز و روشن نمود و زمینه کار را برایش فراهم کرد و نمونه هایی از قواعد را برای او بیان داشت.

نقطه گذاری حروف قرآن 
مشهور است که ابتکار نقطه گذاری و جدا نمودن.....................

حروف متشابه (مانند ب- ت- ث….) و تشخیص آن از یکدیگر، در زمان عبدالملک بن مروان پنجمین خلیفه بنی امیّه صورت گرفته است. لیکن به طوری که، مورخین متذکر شده اند از نقطه نظر تشابه حروف، محققاً نقطه گذاری قبل از اسلام نیز در میان اعراب معمول بوده و محتمل است به تدریج قسمت اعظم آن از بین رفته و فراموش گردیده و هنگام بعثت رسول اکرم (ص) یکسره متروک شده باشد. چون خواندن قرآن، بدون نقطه مشکل بود و سبب اشتباه در قرائت می گردید، در نیمه قرن اول هجری درزمان عبدالملک بن مروان نقطه گذاری حروف قرآن به وسیله ابو الاسود دؤلی انجام گرفت، و به قولی این عمل توسط "نصربن عاصم لیثی بصری" و "یحیی بن یَعْمُر عَدوانی بصری قاضی خراسان" که از شاگردان ابو الاسود دؤلی بودند انجام یافت. سپس ابو حاتم سجستانی نحوی و قاری ایرانی ( متوفی248 قمری) علامت تشدید (ــّ) را وضع و ابداع کرد.

معنی لغوی قرآن
قرآن در اصل مصدر است به معنی خواندن. چنانکه در بعضی از آیـات معنای مصدری مراد است مثل "اِنَّ عَلَیْنا جَمْعَه‏ُ و قُرْانَهُ فَاِذا قَرَأْناهُ فَاتـَّبِعْ قـُرْانَهُ "
سپس قرآن عَلَم است ( اسم خاص) برای کتاب حاضر که بر حضرت رسول (ص) نازل شده است به اعتبار آنکه خواندنی است. قرآن کتابی است خواندنی باید آن را خواند و در معانیش دقت و تدبّر نمود. بعضی ها قرآن را در اصل به معنی جمع گرفته اند که اصل (قَرَءَ ) به معنی جمع است در این صورت می توانند بگویند قرآن یعنی جامع حقایق و فرموده های الهی. و نیزگفته اند از آن جهت قـرآن نامیده می شود که سوره ها را جمع نموده آنها را به یکدیگر می پیوندد.

معنی لغوی آیه
این کلمه دارای معانی گونا گونی است از جمله:
1- علامت و نشانه
2- جماعت
3- امر عجیب و شگفت آور
 

آیه قرآن به تناسب هر یک از معانی فوق، آیه نامیده شده است. از آن جهت که:

الف) هرآیـه ای در قـرآن، نشانه صـدق و راستی آورنده آن، وعلامت عجز و ناتوانی مخالفان و حاکی از انقطاع و جدایی آن از ما قبل و ما بعد آن است.

ب) آیه از جماعتی حروف و کلمات و یا جمله ها تشکیل شده است.

ج) هرآیه درهمان حد کوتاه محدود خود، ازنظر لفظ و مدلول درحد اعجاز قراردارد و عجیب و شگفت آوراست.
و در تعریف آیه می توان گفت: آیـه عبارت از بخشی ازحروف و یا کلمات و یا جمله هایی است که از طریق نقل و روایت، حدود آن مشخص شده است .

اولین کلمه قرآن که نازل شده است
اولین کلمه ای که از قرآن نازل شده است، "اِقْرَءْ" می باشد به معنی بخوان.

اولین و آخرین حرف قرآن
"ب" اولین حرف قرآن است (بِسْمِ الله…) و "سین" آخرین حرف قرآن در کلمه "النّاسْ" قرار دارد.

کلمه وسط قرآن
"وَلـْیَتَلَطَّفْ" کلمه وسط قرآن است و حرف"تاء" در آن حرف وسط قرآن به حساب می آید. این کلمه در سوره کهف یعنی سوره هجدهم قرآن قرار دارد و از جهت شمارش، قرآن را نصف می کند. یعنی حرف "تاء" که بعد از"یاء" واقع شده نصفه قرآن است.

اقسام آیات قرآن
1- محکم: آیاتی است که معنای آن، خواننده و شنونده را بی نیازکند، و مراد و مقصود از ظاهرش فهمیده شود، مانند: قٌلْ هُوَ الله اَحَدْ.
2- متشابه: عبارت از آیات و الفاظی است که با صورت واحد دارای معانی متعدد باشد، و ازظاهرآنها مقصود به دست نیاید، مثل: یَدُاللهِ فَوْقِ اَیْدیهِمْ.
3- ناسخ و منسوخ: نسخ یعنی باطل کردن و ناسخ یعنی باطل کننده و منسوخ یعنی باطل شده، و در اصطلاح رفع و برداشتن حکم شرعی است. امام صادق (ع) می فرمایند: ناسخ، آیات ثابت درعمل هستند و منسوخ آیاتی که قبلاً بر آن عمل می شده و سپس آیه دیگری نازل و جایگزین آن گردیده است.
4- خاص: آیاتی است که درباره شخص معین و یا مورد خاص نازل شده باشد، مانند:یا اَیُّهَا الرَّسُول بَلِّغْ ما اُنْزِلَ اِلَیْکَ مِنْ رَّبِّکَ.
5-عام: برخلاف خاص، آیاتی که عمومیت داشته و شامل تمام افراد باشد. مانند: یا اَیُّهَا النّاسْ…
6- مجمـل: آیـاتی را می گویند که بدون تفصیل نازل شده، و ازظاهرآیـه مـراد و معنی و تفسیــرآن به صورت مفصل معـلوم نباشد، بلکه محتاج به توضیح باشد. مانند:بیشتر آیاتی که مربـوط به احکام است، مانند: اَقیمْوا الصَّلوة (نماز را بپا دارید)
7- ظاهر: منظور معانی ظاهری الفاظ آیات است، مثل: اِنَّ اللهَ بَصیرٌبِالْعِبادْ .
8- باطِنْ: بر خلاف ظاهر عبارت از معنایی است که متناسب با ظاهرآیه از آیات استنباط شد که بعد از تعقّـل و تفکـّر و اجتهاد صورت پذیرد.
9- مطلق: یعنی رها شده، و در قرآن مجید آیاتی است که بدون هیچ قیدی باشد، مانند: اِنَّ اللهَ عَلَی کُلِّ شَیْیٍ قَدیرْ.
10- مُقَیَد:آیاتی است که مقیّد به خصوصیتی باشند مانند: وَللهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مِنْ اسْتَطاعَ اِلَیْهِ سَبیلاً. 

بعضی علوم قرآنی
علم تفسیر: برای تفسیر معانی گونا گونی وجود دارد و از جمله امام فخررازی چنین تعریف نموده است:"تفسیر علمی است که درآن بحث می شود ازالفاظ کلام پروردگار از جهت دلالت آنها برمراد و مقصود خداوند".
به عبارت دیگر تفسیر دانشی است که در بیان معانی آیات قرآن و اسباب نزول و محکم و متشابه و ناسخ و منسوخ و دیگر شوؤن آن گفتگو می کند.

چاپ قرآن به وسیله غیرمسلمین
بعد از اختراع صنعت چاپ قرآن برای نخستین بار در شهر "بندقیه" در سال 1530 هجری به چاپ رسید، ولی مقامات کلیسا فرمانی صادر کردند، دایر بر اینکه همه نسخه های قرآن به محض از چاپ در آمدن معدوم گردند.
سپس هنکلمان (Hinkelman) در شهر هامبورگ در سال 1694 نسبت به چاپ قرآن اقدام کرد، پس از وی ماراکی (Marracci) در شهر پادو درسال 1698 بار دیگر قرآن را به چاپ رسانید.

چاپ قرآن به وسیله مسلمانان
نخستین چاپ قرآن توسط مسلمانان در سال 1878 در شهر پطرزبورگ روسیه به همت مولای عثمان صورت گرفت، و در همان زمان نسخه دیگری از قرآن در شهر قازان به چاپ رسید. بعد نوبت به ایرانیان می رسد و قرآن دو مرتبه در ایران چاپ سنگی می شود، یکی در تهران در سال 1248 قمری و دیگری در تبریز در سال 1253.

تعداد ترجمه های قرآن به زبانهای مختلف دنیا
آراگن 1
سوئدی 6
آفریقایی 6 با خط عربی 2 لاتین 4
آلبانی 2
خمیادو 35
آلمانی 42
انگلیسی 57
اوکرانی 1
اسپرانتو 1
پرتقالی 4
بلغاری 2
بوشناقی با خط عربی 2، با خط روی 2 با خط لاتینی 9
لهستانی با خط عربی 1، با خط لاتینی 9
بوهیمی 3
ترکی با خط لاتینی 23، با خط ایغوری قدیم 3، با خط عربی 60
دانمارکی چکسلواکی 3
روسی 11
رومانی 1
ایتالیایی 11
فرانسوی 33
فنلاندی 1
لاتینی 42

منبع و ماخذ :http://www.radioquran.ir